Son Güncelleme: 18 Ağustos 2018 08:29 Tüm Uyku Tıbbı ve Araştırmaları Derneği Başkanı Doç.Dr.Vural Fidan, ölümcül trafik kazalarının yapılan araştırmalarda, yaklaşık dörtte birinin uykusuzluğa bağlı olduğunu gösterdiğini belirterek, “Bayram tatilinde uzun yola çıkmayı planlayan sürücülerin özellikle uyku yoksunluğunun en fazla hissedildiği sabahın erken saatlerinde yola çıkmamaları gerekmektedir” dedi.

Fidan yaptığı açıklamada, Uyku ihtiyacı tam olarak karşılanmamış bir kişinin beyni, bir an önce uykuya geçişi sağlayacak şekilde bir ‘uyku baskısı’ altında kalır. Uyanık kalınan süre arttıkça uykuya geçişi hızlandıracak bu baskı da artar ve kişinin uykuya direnme gücü azalır. Böylece kişi daha kolay uykuya dalar. Her ne kadar kişiler uykularının geldiğini hissettiklerinde “uyanık kalabilirim” diye düşünseler de uyku çok güçlü bir biyolojik dürtüdür. Dolayısıyla uyanıklığın çok kritik olduğu motorlu araç, kesici-delici alet kullanımı gibi durumlar için uykusuzluk büyük bir tehlike arz eder” uyarısında bulundu.

Erişkinlerde gerekli uyku süresinin kişiye göre değiştiğini ancak günde ortalama 7-8 saat uyumak gerektiğini belirten Fidan, sağlıklı bir yaşam için tüm uyku evrelerinin tamamlanmasının zorunlu olduğunun altını çizerek, Amerika’da uykusuzluk üzerine yapılan bir araştırmada trafik kazalarının yüzde 7’sinin uykusuzluktan kaynaklandığını aktardı.

Uykusuzluk ve vardiyalı çalışma gibi gündüz uykuya yol açan diğer uyku bozukluklarında da kaza yapma riskinin yüksek olduğunu ve bayram tatili boyunca trafikte yoğunluk olacağına işaret etti.

Uzun yola çıkmayı planlayan sürücülerin yola çıkmadan önce normal uyku sürelerini uyumaları ve özellikle uyku yoksunluğunun en fazla hissedildiği sabahın erken saatlerinde yola çıkmamaları gerekmektedir. Uykusuzluk ve uyku apne hastalığı olanların, vardiyalı çalışanların da mümkün olduğunca trafiğin çok yoğun olduğu bayram boyunca araba kullanmaktan kaçınmaları gerektiğini kaydetti.

Doç.Dr.Vural Fidan uykusuz bir şekilde trafiğe çıkmamak için alınabilecek önlemleri de şöyle sıraladı:

Eğer özellikle uzun yol olmak üzere trafiğe çıkacağımız önceden belliyse, yola çıkmadan önceki süreçte bazı önlemler alabiliriz. Yola çıkmadan önceki gece 6-8 saatlik bir uyku uyunması, kaza riskini aza indiren en değerli önlemdir.

Gece yarısı ile sabah saat 6 arasında yola çıkmamak gerekir çünkü bu saatler arasında uyku baskısı daha fazla olur.
Sürücülerin en az 2 saate bir mola vermeleri gerekmektedir. Yola çıkmadan önce veya yolculukta bir mola verip kısa bir uyku uyumak dikkatin toparlanmasına yardımcı olur. Bu kısa uykunun 20 dakikayı geçmemesi gerekir. Yolculuk sırasında veya molalarda kafein içeren kahve gibi içeceklerin tüketilmesi uyanıklık sağlamak için iyi olabilir ancak kafein etkisini yaklaşık 30 dakika sonra gösterecektir. Yine kafeinin etkisinin kısa süreceğini akılda tutmak gerekir. O nedenle tek başına kafeinli içecek tüketmek bir önlem niteliği taşımaz.
Tek başına yerine yedek sürücü olabilecek birisiyle yolculuk etmek ve iki saatte bir sürücü değiştirip diğerinin dinlenmesine izin vermek faydalı olur.